Το Μια στιγμή χωρίς Θεό του Ντανιέλ Νταλμαρόνι είναι ένα πολιτικό θρίλερ που χαρακτηρίζεται από μια κριτική, ειρωνική και βαθύτατα ανθρώπινη προσέγγιση σε θέματα όπως η συλλογική μνήμη, η ενοχή, η θρησκεία, η βία και η απόδοση ή όχι δικαιοσύνης. Το έργο, ο έντονος συναισθηματικά και ιδεολογικά διάλογος ενός ηλικιωμένου ιερέα με έναν μυστηριώδη νεαρότερό του επιχειρηματία, περιστρέφεται γύρω από τα φρικτά εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Αργεντινή την περίοδο μεταξύ 1976 και 1983. Η πλοκή του σύντομου αυτού μονόπρακτου, στο οποίο οι σιωπές είναι πιο εύγλωττες από τα λόγια, εκτυλίσσεται σε ένα δωμάτιο/εξομολογητήριο (εντείνοντας τον κλειστοφοβικό του χαρακτήρα), με τεταμένο ρυθμό, όπου τα όρια μεταξύ θύματος και θύτη, εξομολόγου και εξομολογούμενου, ηθικής και ανηθικότητας, είναι εντελώς θολά και μετακινούμενα. Η μετάφραση στα ελληνικά είναι του Πάνου Γεράκη.
Αίτηση άδειας χρήσης παραστασιακών δικαιωμάτων
[πρόσωπα του θεταρικού έργου]
Πάτερ
Ροδόλφο
[απόσπασμα από το θεατρικό έργο]
Σκευοφυλάκιο και μαζί γραφείο μιας ταπεινής ενορίας. Ο πάτερ ετοιμάζει μάτε. Είναι ντυμένος ταπεινά αλλά αξιοπρεπώς. Ο Ροδόλφο φοράει κοστούμι, είναι αδύνατος και στέκεται μπροστά του, ακουμπώντας σε μια καρέκλα. Ο Ροδόλφο είναι πολύ συμπαθής κι ευχάριστος. Η σκηνή αρχίζει.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Σας το λέω εξαιτίας όλων εκείνων των ιδεολογικών ρευμάτων που το έχουν βάλει σκοπό να διαψεύσουν τα διάφορα θαύματα, και της Βίβλου αλλά και του Χριστού, υποστηρίζοντας ότι όλα τους έχουν μια επιστημονική εξήγηση. Ο χωρισμός των υδάτων της Ερυθράς θάλασσας από τον Μωυσή, η ανάσταση του Λαζάρου, οι πληγές της Αιγύπτου… Βέβαια υπάρχει κι άλλη άποψη που…
ΠΑΤΕΡ (τον διακόπτει)
Τα γνωρίζω. Είναι πιο εύκολο να πει κανείς πως ο Θεός δεν υπάρχει, γιατί κανείς δεν μπορεί να αποδείξει την ύπαρξή του. Και με τα θαύματα το ίδιο ισχύει. Είναι ζήτημα πίστης. Εξάλλου, στις περιπτώσεις που αναφέρατε, δεν έχει καμία σημασία αν ήταν θαύματα ή φυσικά φαινόμενα. Για τη θεολογία είναι πολύ πιο βαθιά τα πράγματα. Το θαύμα πρέπει να είναι ένα σημάδι, κι επομένως να φέρει πνευματικό νόημα.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Σας εξηγούσα ότι υπάρχει κι άλλη άποψη που βεβαιώνει ότι αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι υπάρχουν φαινόμενα που μπορούν να εξηγηθούν ως τέτοια, κι όχι ως θαύματα, και άλλα που, μολονότι δεν έχουμε επιστημονική εξήγηση γι’ αυτά στις μέρες μας, δεν σημαίνει ότι δεν εξηγούνται. Ότι μας λείπει πληροφορία ή γνώσεις για να εξηγήσουμε ένα επεισόδιο δεν σημαίνει ότι το συμβάν είναι υπερφυσικό ή μεταφυσικό.
ΠΑΤΕΡ
Αυτή η δεύτερη εξήγηση είναι πιο διαδεδομένη ακόμα κι από την πίστη. Έτσι δεν είναι; Υπάρχουν συμβάντα που εγώ αποκαλώ θαύματα και κάποιος άλλος θεωρεί φαινόμενα αποκλειστικά της φύσης, τα οποία ωστόσο, δεν έχουμε επαρκή πληροφορία για να τα εξηγήσουμε. Ξανά η πίστη.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Δεκτό.
ΠΑΤΕΡ
Μου είπατε όμως ότι πρόκειται να μιλήσουμε για τους φτωχούς – όχι για θαύματα. Εκτός κι αν θέλετε να μου πείτε ότι πρέπει να ερμηνεύσω την παρουσία σας εδώ ως θαύμα για τους φτωχούς.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Όχι, πάτερ, μην υπερβάλλετε.
ΠΑΤΕΡ
Σας ακούω.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Παλιότερα υπήρχε ένας αστικός μύθος σύμφωνα με τον οποίον αν έμπαινε κανείς σε ένα εστιατόριο και ζητούσε νερό της βρύσης και το πιο φτηνό πιάτο στο μενού, κι έπειτα αρνούνταν να πληρώσει, δεν μπορούσαν να τον χρεώσουν. Θα υπέθετε κανείς πως –αν και δεν ήταν γραμμένος πουθενά– αφορούσε τους φτωχούς, τους εξαθλιωμένους.
(Παύση.)
ΠΑΤΕΡ
Σας παρακολουθώ. Δεν πιστεύω ότι αυτή η ιστορία τελειώνει εδώ.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Δεν ξέρω αν ήταν απλή φήμη. Το σίγουρο είναι ότι αυτό που πάντα υπήρχε για τους φτωχούς ήταν η εκκλησία, έτσι δεν είναι;
ΠΑΤΕΡ
Δεν θέλω να παρεξηγήσετε τις ερωτήσεις που σας έκανα, αλλά καταλαβαίνετε ότι δεν είναι συνηθισμένο να ζητά κάποιος μία συνάντηση τέτοιας φύσεως.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Ούτε όμως και ασυνήθιστο.
ΠΑΤΕΡ
Όχι. Ωστόσο όχι σε τέτοιο βαθμό.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Μην υπερτιμάτε τη γενναιοδωρία μου. Απλώς έχω τη δυνατότητα να το κάνω, αυτό είναι όλο.
ΠΑΤΕΡ
Αφήστε με να δώσω εγώ τη διάσταση που θεωρώ πως έχουν τα πράγματα. Και σας διαβεβαιώ ότι σε αυτή την ενορία είναι πολύ μεγάλη υπόθεση. Ελπίζω να μη σας προσβάλλω με τόσες ερωτήσεις.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Με διακόψατε, πάτερ, και η αλήθεια είναι ότι δεν είχα ολοκληρώσει.
ΠΑΤΕΡ
Έχετε δίκιο.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Η δωρεά έχει έναν όρο.
ΠΑΤΕΡ
Το φανταζόμουν.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Δεν νομίζω.
ΠΑΤΕΡ
Είπα πως το μέγεθος της δωρεάς είναι μεγάλο, ωστόσο ας ξεκαθαρίσουμε κάτι προτού συνεχίσουμε αυτή την κουβέντα.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Μην πιέζεστε.
ΠΑΤΕΡ
Δεν με ενδιαφέρουν οι διαπραγματεύσεις – πόσο μάλλον όσοι ασχολούνται με φοροδιαφυγή ή οικονομικά κόλπα οποιουδήποτε τύπου.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Είστε αγχωμένος.
ΠΑΤΕΡ
Είμαι κληρικός. Διαθέτω φήμη που ξεπερνά τα σύνορα αυτής της πόλης. Εσείς ο ίδιος μού το είπατε στην είσοδο – δεν ήρθατε τυχαία εδώ.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Φυσικά.
ΠΑΤΕΡ
Εάν δεν έχετε κάποια ανησυχία ή κάποιον λόγο που θα περιέπλεκε την άσκηση του λειτουργήματός μου, πώς θα σας φαινόταν αν τελειώναμε την κουβέντα αυτήν εδώ;
ΡΟΔΟΛΦΟ
Μια απλή δωρεά είναι, πάτερ.
ΠΑΤΕΡ
Δεν είναι τόσο απλό.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Για μένα είναι.
ΠΑΤΕΡ
Υπό έναν όρο, είπατε.
ΡΟΔΟΛΦΟ
Ηθικό όρο. Δεν είναι οικονομικός ούτε φορολογικός.